- نویسنده : یاسین مطهری
- بازدید : 97 مشاهده
سازمانهای مردم‌نهاد یا سَمَن یا اِن‌جی‌‌اُو Non governmental Organization و به اختصار: NGO در کلی‌ترین معنای خود، به سازمانی اشاره می‌کند که مستقیما بخشی از ساختار دولت به‌شمار نمی‌آید، اما نقش بسیار مهمی به‌عنوان واسطه بین فردْ فردِ مردم و قوای حاکم و حتی خود جامعه ایفا می‌کند.
بسیاری از این سازمان‌ها، غیرانتفاعی و مستقل از دولت هستند که البته در ایران این نامرتبط بودن با دولت تقریبا بکر و بعید است. بودجهٔ این سازمان‌ها از راه کمک‌های مردمی و در مواردی نیز با کمِ سازمانهای دولتی، دولت یا ترکیبی از این روش‌ها و در قالب پروژه‌های مشترک تأمین می‌شود.
سازمان مردم نهاد NGO را می‌توان یکی از مصادیق موسسات غیرتجاری و جمعیت‌ها و انجمن‌هایی دانست که در اصل ۲۶ قانون اساسی مورد اشاره قرار گرفته‌اند. این اصل بیان می‌دارد:
احزاب، جمعیت‌ها، انجمن‌های سیاسی و صنفی و انجمن‌های اسلامی یا اقلیتهای دینی شناخته شده آزادند، مشروط به این که اصول استقلال، آزادی، وحدت ملی، موازین اسلامی و اساس جمهوری اسلامی را نقض نکنند. هیچ‌کس را نمی‌توان از شرکت در آنها منع کرد یا به شرکت در یکی از آنها مجبور ساخت.
آثار نقض مقررات از سوی سازمان های مردم نهاد
تذکر شفاهی با مهلت یک ماهه برای اصلاح وضعیت و تنظیم صورت جلسه
تذکر کتبی با درج در پرونده و مهلت یک ماهه برای اصلاح
تعلیق پروانه فعالیت
ابطال پروانه فعالیت
عضویت در NGO ها داوطلبانه است.
تعیین اهداف و فعالیت ها، بر اساس مشورت و همفکری اعضاء صورت می گیرد.
روابط اعضاء به صورت افقی است، یعنی این روابط مبتنی بر برابری حقوق است.
این گروه ها نوعی واسطه میان دولت و مردم محسوب می شوند.
فعالیت سمن ها و ان جی او ها، به صورت غیر انتفاعی بوده و برای کسب سود و منفعت انجام نمی گیرد.
دسته بندی بر اساس این که در چه سطحی فعالیت می کنند: که بر این اسا می توانند به ملی، منطقه ای و بین المللی تقسیم شوند.
دسته بندی بر اساس جهت گیری و اهدافشان: که بر این اساس می توانند به سازمان های دفاع از حقوق انسان ها، سازمان های حمایت از محیط زیست، سازمان های امدادگر، سازمان های صنفی و سازمان های هدایتی، تقسیم بندی شوند.
سازمان های مردم نهاد (NGO) چیست؟
سازمانهای مردم نهاد، خیریه یا سازمان عمومی غیردولتی یا سَمَن (به انگلیسی: Non-governmental Organization) به اختصار: NGO در کلی‌ترین معنای خود، به سازمانی اشاره می‌کند که مستقیماً بخشی از ساختار دولت محسوب نمی‌شود اما نقش بسیار مهمی به‌عنوان واسطه بین فردْ فردِ مردم و قوای حاکم و حتی خود جامعه ایفا می‌کند.
بسیاری از سازمانهای مردم نهاد، غیرانتفاعی و مستقل از دولت هستند و بودجه این سازمان‌ها از راه کمک‌های مردمی و در مواردی نیز با کمکِ سازمانهای دولتی، دولت یا ترکیبی از این روش‌ها و در قالب پروژه‌های مشترک تأمین می‌شود.
اگرچه انجمن‌های داوطلبانه شهروندان در سراسر تاریخ وجود داشته‌اند، سازمانهای غیردولتی اغلب به همان منوال که امروزه، به ویژه در سطح بین‌الملل دیده می‌شوند، در دو قرن اخیر توسعه یافته‌اند. یکی از اولین سازمانهای این چنینی، صلیب سرخ جهانی است که در سال ۱۸۶۳ تأسیس شد.
یکی از محور های توسعه سازمان های مردم نهاد است
نقش اساسی سازمانهای غیردولتی و دیگر «گروه‌های اصلی» در توسعه پایدار در ماده ۲۷ دستور کار ۲۱ به رسمیت شناخته شده است، که منجر به توافقات جدید و بازبینی شده برای روابط شورایی بین سازمان ملل و سازمانهای مردم‌نهاد شد.
فرایند جهانی‌سازی در قرن بیستم موجب اهمیت یافتن سازمانهای مردم نهاد شد. امکان حل خیلی از مشکلات داخلی یک کشور وجود نداشت. معاهدات بین‌المللی و سازمانهای بین‌المللی از قبیل سازمان تجارت جهانی بیش از حد بر منافع مؤسسات مالی بزرگ متمرکز بودند. در اقدامی برای متعادل کردن این روند، سازمانهای غیردولتی با تأکید بر مسائل بشردوستانه، کمک به توسعه و توسعه پایدار تأسیس شدند که نمونه بارز آن اجلاس اجتماعی جهان است که هر ساله در ماه ژانویه در داووس برگزار می‌شود و رقیب اجلاس اقتصادی جهان محسوب می‌شود.
سازمان های مردم نهاد در جهان
گزارش تهیه شده توسط سازمان ملل متحد در سال ۱۹۹۵ در خصوص حکومت جهانی، نشان می‌داد که در آن زمان قریب به ۲۹٬۰۰۰ سازمان مردم‌نهاد بین‌المللی وجود داشته‌است. تعداد سازمان مردم‌نهاد داخلی کشورها حتی از این رقم نیز بالاتر بوده‌است: حدود ۲ میلیون سازمان غیردولتی در ایالات متحده آمریکا فعالیت می‌کنند که بیشتر آنها در ۳۰ سال گذشته تشکیل شده‌اند.
روسیه نیز ۴۰۰۰ سازمان مردم‌نهاد دارد. در هندوستان ۲ میلیون سازمان مردم‌نهاد وجود دارند. روزانه چندین مورد از این سازمان‌ها ایجاد می‌شوند. تنها در کنیا، قریب به ۲۴۰ سازمان مردم‌نهاد در هر سال تأسیس می‌شود.
دلایل شکل‌گیری سازمانهای مردم نهاد
به عقیده بعضی از صاحب‌نظران، تشکل‌های مردم‌نهاد به چندین دلیل ممکن است شکل بگیرند که مهم‌ترین آنها:
اهداف انسان‌دوستانه
احساس نیاز یا تجربه شخصی در برخورد با معضلات اجتماعی
دستورها و سفارش‌های بزرگان در نیکوکاری و حرکت‌های انسان‌دوستانه
تشکل‌های غیردولتی برای ادامه فعالیت خود نیازمند ویژگی‌هایی هستند که ضامن بقا و موفقیت آنهاست که می‌توان به رئوس آن اشاره کرد:
خودجوشی و نیاز طبیعی، اهداف مشترک اعضا، قانونمندی، برنامه و فعالیت مدون، مشارکت و جلب مشارکت (عضوپذیری)، استقلال.
روابط عمومی
سازمانهای مردم نهاد برای رسیدن به اهداف مورد نظر خود نیاز به برقراری روابط سالم و پایاپای با دیگران دارند تا بتوانند صدای خود را به دیگران برسانند.
مؤسسات و انجمن‌های خیریه از روابط عمومی پیچیده‌ای برای جمع‌آوری اعانه استفاده می‌کنند و در واقع آنها شیوه‌های نفوذ و لابی‌گری معمول در دولت را به کار می‌بندند.
گروه‌های بزرگ و محبوب نیز به اعتبار تأثیری که بر جامعه می‌گذارند و میزان نتایج سیاسی که می‌توانند حاصل کنند، از اهمیت سیاسی برخوردار هستند. در مواقع ضروری نیز سازمانهای مردم‌نهاد در صدد بسیج حمایت مردمی بر می‌آیند.
کارکرد سازمانهای مردم نهاد(NGO) ها :
۱) اطلاع رسانی و آگاه سازی عمومی (ارتباطات)
۲) جلب مشارکت مردمی (بسیج عمومی)
۳)جذب سرمایه ها و منابع کوچک مردمی (بسیج منابع)
۴) ایجاد، گسترش و تقویت هماهنگی بین دولت ومردم
۶) گسترش نظارت عمومی
۷) ارزیابی فعالیت ها
۸) افزایش بهره وری در استفاده از منابع
۹) هنجار سازی
سازمانهای مردم‌نهاد یا سَمَن یا اِن‌جی‌‌اُو Non governmental Organization و به اختصار: NGO در کلی‌ترین معنای خود، به سازمانی اشاره می‌کند که مستقیما بخشی از ساختار دولت به‌شمار نمی‌آید، اما نقش بسیار مهمی به‌عنوان واسطه بین فردْ فردِ مردم و قوای حاکم و حتی خود جامعه ایفا می‌کند.
بسیاری از این سازمان‌ها، غیرانتفاعی و مستقل از دولت هستند که البته در ایران این نامرتبط بودن با دولت تقریبا بکر و بعید است. بودجهٔ این سازمان‌ها از راه کمک‌های مردمی و در مواردی نیز با کمِ سازمانهای دولتی، دولت یا ترکیبی از این روش‌ها و در قالب پروژه‌های مشترک تأمین می‌شود.
سازمان مردم نهاد NGO را می‌توان یکی از مصادیق موسسات غیرتجاری و جمعیت‌ها و انجمن‌هایی دانست که در اصل ۲۶ قانون اساسی مورد اشاره قرار گرفته‌اند. این اصل بیان می‌دارد:
احزاب، جمعیت‌ها، انجمن‌های سیاسی و صنفی و انجمن‌های اسلامی یا اقلیتهای دینی شناخته شده آزادند، مشروط به این که اصول استقلال، آزادی، وحدت ملی، موازین اسلامی و اساس جمهوری اسلامی را نقض نکنند. هیچ‌کس را نمی‌توان از شرکت در آنها منع کرد یا به شرکت در یکی از آنها مجبور ساخت.
آثار نقض مقررات از سوی سازمان های مردم نهاد
تذکر شفاهی با مهلت یک ماهه برای اصلاح وضعیت و تنظیم صورت جلسه
تذکر کتبی با درج در پرونده و مهلت یک ماهه برای اصلاح
تعلیق پروانه فعالیت
ابطال پروانه فعالیت
عضویت در NGO ها داوطلبانه است.
تعیین اهداف و فعالیت ها، بر اساس مشورت و همفکری اعضاء صورت می گیرد.
روابط اعضاء به صورت افقی است، یعنی این روابط مبتنی بر برابری حقوق است.
این گروه ها نوعی واسطه میان دولت و مردم محسوب می شوند.
فعالیت سمن ها و ان جی او ها، به صورت غیر انتفاعی بوده و برای کسب سود و منفعت انجام نمی گیرد.
دسته بندی بر اساس این که در چه سطحی فعالیت می کنند: که بر این اسا می توانند به ملی، منطقه ای و بین المللی تقسیم شوند.
دسته بندی بر اساس جهت گیری و اهدافشان: که بر این اساس می توانند به سازمان های دفاع از حقوق انسان ها، سازمان های حمایت از محیط زیست، سازمان های امدادگر، سازمان های صنفی و سازمان های هدایتی، تقسیم بندی شوند.
سازمان های مردم نهاد (NGO) چیست؟
سازمانهای مردم نهاد، خیریه یا سازمان عمومی غیردولتی یا سَمَن (به انگلیسی: Non-governmental Organization) به اختصار: NGO در کلی‌ترین معنای خود، به سازمانی اشاره می‌کند که مستقیماً بخشی از ساختار دولت محسوب نمی‌شود اما نقش بسیار مهمی به‌عنوان واسطه بین فردْ فردِ مردم و قوای حاکم و حتی خود جامعه ایفا می‌کند.
بسیاری از سازمانهای مردم نهاد، غیرانتفاعی و مستقل از دولت هستند و بودجه این سازمان‌ها از راه کمک‌های مردمی و در مواردی نیز با کمکِ سازمانهای دولتی، دولت یا ترکیبی از این روش‌ها و در قالب پروژه‌های مشترک تأمین می‌شود.
اگرچه انجمن‌های داوطلبانه شهروندان در سراسر تاریخ وجود داشته‌اند، سازمانهای غیردولتی اغلب به همان منوال که امروزه، به ویژه در سطح بین‌الملل دیده می‌شوند، در دو قرن اخیر توسعه یافته‌اند. یکی از اولین سازمانهای این چنینی، صلیب سرخ جهانی است که در سال ۱۸۶۳ تأسیس شد.
یکی از محور های توسعه سازمان های مردم نهاد است
نقش اساسی سازمانهای غیردولتی و دیگر «گروه‌های اصلی» در توسعه پایدار در ماده ۲۷ دستور کار ۲۱ به رسمیت شناخته شده است، که منجر به توافقات جدید و بازبینی شده برای روابط شورایی بین سازمان ملل و سازمانهای مردم‌نهاد شد.
فرایند جهانی‌سازی در قرن بیستم موجب اهمیت یافتن سازمانهای مردم نهاد شد. امکان حل خیلی از مشکلات داخلی یک کشور وجود نداشت. معاهدات بین‌المللی و سازمانهای بین‌المللی از قبیل سازمان تجارت جهانی بیش از حد بر منافع مؤسسات مالی بزرگ متمرکز بودند. در اقدامی برای متعادل کردن این روند، سازمانهای غیردولتی با تأکید بر مسائل بشردوستانه، کمک به توسعه و توسعه پایدار تأسیس شدند که نمونه بارز آن اجلاس اجتماعی جهان است که هر ساله در ماه ژانویه در داووس برگزار می‌شود و رقیب اجلاس اقتصادی جهان محسوب می‌شود.
سازمان های مردم نهاد در جهان
گزارش تهیه شده توسط سازمان ملل متحد در سال ۱۹۹۵ در خصوص حکومت جهانی، نشان می‌داد که در آن زمان قریب به ۲۹٬۰۰۰ سازمان مردم‌نهاد بین‌المللی وجود داشته‌است. تعداد سازمان مردم‌نهاد داخلی کشورها حتی از این رقم نیز بالاتر بوده‌است: حدود ۲ میلیون سازمان غیردولتی در ایالات متحده آمریکا فعالیت می‌کنند که بیشتر آنها در ۳۰ سال گذشته تشکیل شده‌اند.
روسیه نیز ۴۰۰۰ سازمان مردم‌نهاد دارد. در هندوستان ۲ میلیون سازمان مردم‌نهاد وجود دارند. روزانه چندین مورد از این سازمان‌ها ایجاد می‌شوند. تنها در کنیا، قریب به ۲۴۰ سازمان مردم‌نهاد در هر سال تأسیس می‌شود.
دلایل شکل‌گیری سازمانهای مردم نهاد
به عقیده بعضی از صاحب‌نظران، تشکل‌های مردم‌نهاد به چندین دلیل ممکن است شکل بگیرند که مهم‌ترین آنها:
اهداف انسان‌دوستانه
احساس نیاز یا تجربه شخصی در برخورد با معضلات اجتماعی
دستورها و سفارش‌های بزرگان در نیکوکاری و حرکت‌های انسان‌دوستانه
تشکل‌های غیردولتی برای ادامه فعالیت خود نیازمند ویژگی‌هایی هستند که ضامن بقا و موفقیت آنهاست که می‌توان به رئوس آن اشاره کرد:
خودجوشی و نیاز طبیعی، اهداف مشترک اعضا، قانونمندی، برنامه و فعالیت مدون، مشارکت و جلب مشارکت (عضوپذیری)، استقلال.
روابط عمومی
سازمانهای مردم نهاد برای رسیدن به اهداف مورد نظر خود نیاز به برقراری روابط سالم و پایاپای با دیگران دارند تا بتوانند صدای خود را به دیگران برسانند.
مؤسسات و انجمن‌های خیریه از روابط عمومی پیچیده‌ای برای جمع‌آوری اعانه استفاده می‌کنند و در واقع آنها شیوه‌های نفوذ و لابی‌گری معمول در دولت را به کار می‌بندند.
گروه‌های بزرگ و محبوب نیز به اعتبار تأثیری که بر جامعه می‌گذارند و میزان نتایج سیاسی که می‌توانند حاصل کنند، از اهمیت سیاسی برخوردار هستند. در مواقع ضروری نیز سازمانهای مردم‌نهاد در صدد بسیج حمایت مردمی بر می‌آیند.
کارکرد سازمانهای مردم نهاد(NGO) ها :
۱) اطلاع رسانی و آگاه سازی عمومی (ارتباطات)
۲) جلب مشارکت مردمی (بسیج عمومی)
۳)جذب سرمایه ها و منابع کوچک مردمی (بسیج منابع)
۴) ایجاد، گسترش و تقویت هماهنگی بین دولت ومردم
۶) گسترش نظارت عمومی
۷) ارزیابی فعالیت ها
۸) افزایش بهره وری در استفاده از منابع
۹) هنجار سازی